جستجو
این کادر جستجو را ببندید.
صفحه ویژه

خط شش متروی تهران، طولانی‌ترین خط متروی خاورمیانه

خطوط مترو چهره شهر را دست‌خوش تغییر می‌کنند و زندگی را به جریان می‌اندازند. مترو دنیایی زیرزمینی است که در آستانه سال 1400، تصور کلانشهری مانند تهران بدون آن ممکن نیست. احداث هر خط، امکان جدیدی را برای بخشی از مردم فراهم می‌کند و تاریخ شهر را تغییر می‌دهد. در نقشه جامع شهر تهران، در مجموع هفت خط مترو پیش‌بینی شده که یکی از مهم‌ترین خطوط آن، خط شش مترو است.
حضور گروه مپنا در پروژه‌های مترو به سال 1387 و شرکت در مناقصه مترو مشهد و به‌دنبال آن شرکت در مناقصه مونوریل قم در سال 1388 برمی‌گردد. با برنده شدن در مناقصه مونوریل قم، 52% سهم این پروژه به گروه مپنا سپرده شد و در دی‌ماه همان سال قرارداد شروع پروژه منعقد گشت. با این پروژه، گروه مپنا برای اولین باروارد حوزه ریلی مترو شد. بعد از آن، گروه مپنا پروژه خط یک متروی اصفهان با حجم شصت و دو میلیون یورو را آغاز کرد. ویژگی‌های مهندسی، مدیریتی و تامین مالی گروه مپنا، مزیتی محسوب می‌شدند که باعث پیشرفت این گروه در حوزه ریلی و ورودش به مناقصه‌های مترو تهران و در نهایت امضای قرارداد خط 6 مترو تهران در سال 1395 شدند.

خط شش مترو پس از تکمیل شدن و به راه‌افتادن همه ایستگاه‌ها، طولانی‌ترین خط متروی کشور محسوب می‌شود. این خط که جنوب شرق تهران را به شمال غرب شهر متصل می‌کند، از دولت‌آباد شروع می‌شود و از ایستگاه‌های مهمی مانند میدان‌های شهدا، امام حسین، هفت تیر و ولیعصر، و بلوار کشاورز، دانشگاه تربیت مدرس، مرزداران، پیامبر، ستاری، شهر زیبا و کن می‌گذرد. مجموع این ایستگاه‌ها 31 کیلومتر طول دارند و خط افزوده‌ای که در جنوب شرق ایجاد می‌شود و از ایستگاه‌های حرم شاه عبدالعظیم، میدان حرم، ابن‌بابویه و چشمه علی می‌گذرد، طول این خط را به 36 کیلومتر می‌رساند که آن را تبدیل به طولانی‌ترین خط متروی خاورمیانه خواهد کرد. خط شش متروی تهران دو ویژگی مهم دارد: اول آن‌که این خط مناطق جنوب شرقی تهران و مناطق پنج و دو را، که از پرجمعیت‌ترین مناطق تهران هستند، به مترو مجهز می‌کند و دوم آن‌که با همه خطوط متروی تهران، یعنی با شش خط اصلی، تقاطع دارد و مسیرهای مختلف را به هم متصل می‌سازد. این پروژه با 27 ایستگاه یکی از کریدورهای اساسی شهر به شمار می‌رود و در حال حاضر با مشارکت گروه مپنا، بانک شهر و شرکت سابیر در حال احداث است.
کنسرسیومی متشکل از گروه مپنا با برنده شدن در مناقصه‌ای در زمستان 1395، مسئولیت اجرای این پروژه را عهده‌دار شد. ارزش این مناقصه 1500 میلیارد تومان تعیین شد و مپنا مأموریت طراحی، تهیه، ساخت، حمل و نصب و راه‌اندازی، آموزش و تأمین قطعات یدکی و تجهیزات الکتریکی و مکانیکی (E&M) این پروژه را بر عهده گرفت.
در تقسیم‌بندی کلی، پروژه‌های ریلی به دو بخش عمرانی (یا سیویل) و و تجهیزات الکتریکی و مکانیکی (E&M) تقسیم می‌شوند. بخش عمرانی مراحل احداث تونل، ایستگاه‌ها، شفت‌ها، پله‌ها و هر آن‌چه قبل از ریل‌گذاری انجام می‌شود را در برمی‌گیرد. مراحل بعد از این مرحله را E&M می‌گویند که فرایندهای الکتریکی و مکانیکی را در بر می‌گیرد و همه روندهایی را شامل می‌شود که به حرکت واگن بر ریل منتهی می‌شوند. با ورود به عملیات خط شش متروی تهران، مپنا برای نخستین باروارد حوزه عمرانی عملیات ساخت خطوط مترو شد و عملیات عمرانی ایستگاه ابن بابویه (A6-2) را بر عهده گرفت. گروه مپنا تا پیش از احداث این خط، بر بخش E&M، یعنی احداث سیستم‌های برق و کنترلینگ مترو، متمرکز بود و با شروع عملیات عمرانی ایستگاه ابن بابویه، وارد مرحله جدیدی در حوزه حمل‌ونقل ریلی شد.

فاز اول این پروژه در فروردین‌ماه سال 1398 به بهره‌برداری رسید. تا پاییز سال 1399، شش ایستگاه از پروژه خط شش متروی تهران به بهره‌برداری رسیده و تلاش شده است تا از طریق بانک مرکزی، اوراق قرضه، منابع مالی شهرداری تهران، بودجه تخصیص‌یافته از سوی دولت، فروش اوراق مشارکت و درآمد حاصل از مجتمع‌های ایستگاهی منابع مورد نیاز برای توسعه، تکمیل و بهره‌برداری از خطوط در دست اجرا تأمین و مسائل مالی این طرح تسهیل شود.
از نظر پیشرفت فیزیکی، وضعیت مناسبی بر خط شش متروی تهران حاکم است، چرا که در حال ‌حاضر از نظر ساختمانی و احداث مسیر، کل طول خط به صورت پیوسته آماده شده و در یک‌سوم جنوب خط نیز شش ایستگاه در حال بهره‌برداری است. فاز دوم پروژه که شامل شش ایستگاه از ایستگاه‌های تربیت مدرس تا ستاری می‌شود، تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد و در بلند‌مدت فاز سوم پروژه، شامل ایستگاه‌های باقی‌مانده، در برنامه راه‌اندازی است. از ابتدای پروژه تاکنون حدود 580.680 نفر در ساعت روی این پروژه فعالیت داشته‌اند و با توجه به میزان پیشرفت پروژه و تعهدات آتی کارفرمای اصلی پروژه پیش‌بینی می‌شود این عدد به میزان 2.5 برابر در کل افزایش خواهد یافت.
بعد از افتتاح کامل خط شش مترو، با توجه به ایستگاه‌های تقاطعی و طول مسیر، سفر از جنوب شرق به شمال غرب تهران حدود 45 دقیقه زمان می‌برد. در حال حاضر، با توجه به این‌که در طول این مسیر وسایل نقلیه عمومی به صورت مستقیم وجود ندارد، حداقل زمان مورد نیاز برای طی این مسیر، با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی و با در نظر گرفتن ترافیک معمول شهری در حدود دو ساعت خواهد بود. با بهره‌برداری از پروژه خط شش مترو، زمان تقریبی  طی کردن این مسافت کمتر از نصف خواهد شد.
خط شش متروی تهران خط اولین خط متروی خاورمیانه است که با افزایش سرعت عملیات عمرانی آن، برنده جایزه بین‌المللی تونل شده است. علاوه بر این، پروژه خط شش متروی تهران، مهندسی‌سازترین پروژه ریلی مترو در کشور است که امنیت بالای سیستم‌ها را تأمین می‌کند و کیفیت متفاوتی در حمل‌ونقل عمومی شهری را ارائه می‌دهد.
اما مهم‌ترین اتفاقی که با ورود گروه مپنا به خطوط متروی شهری رقم خورد، پیشرفت داخلی‌سازی تجهیزات مترو است، به گونه‌ای که در حال  حاضر و با همکاری کمیته ساخت داخل شرکت متروی تهران حدود 80 درصد تجهیزات مترو از سوی تامین کنندگان داخلی تولید و تأمین شده و حتی تست نمونه تجهیزات در داخل انجام می‌شود. به طور مثال، تا قبل از ورود مپنا به خط سه متروی تهران، تمامی ترانسفورماتورهای مترو از خارج کشور تأمین می‌شدند، اما امروزه این ترانسفورماتورها و به‌خصوص  ترانسفورماتورهای سبک همه در داخل و از سوی شرکت‌های داخلی همکار گروه مپنا، ساخته می‌شوند. وظیفه ساخت و تولید سیستم‌های اسکادا و کنترل خط شش متروی تهران را نیز بر عهده شرکت‌های زیرمجموعه گروه مپنا است. بنابراین آن‌چه در روند پروژه‌هایی مانند پروژه خط شش متروی تهران اهمیت اصلی را دارد، نه‌تنها به سرانجام رساندن پروژه، بلکه به جا گذاشتن تأثیری ماندگار بر صنعت کشور و کاهش ارزبری است.
موفقیت در اجرای پروژه‌های حمل و نقل درون‌شهری، به گروه مپنا کمک کرده است که اجرای پروژه‌های قطار شهری دیگری را هم بر عهده بگیرد. گروه مپنا برنده مناقصه قطار شهری شهر جدید گلبهار اصفهان شده و به‌زودی قرارداد شروع این پروژه را امضا می‌کند. هم‌چنین این گروه در حال پی‌گیری پروژه تراموای کرمان است که با راه‌اندازی آن کیفیت حمل‌ونقل در شهر کرمان متحول شده و آسایش بیشتری برای شهروندان تأمین می‌شود. چشم‌انداز حوزه حمل‌ونقل ریلی در گروه مپنا با بهبود کیفیت زندگی شهری گره خورده است. این گروه قصد دارد با مشارکت در تمامی پروژه‌های قطار شهری کشور آینده‌ای روشن‌تر را برای شهرهای بزرگ ایران رقم بزند؛ آینده‌ای که در آن امنیت حمل‌ونقل شهری تأمین شده، از مصرف سوخت کاسته می‌شود و آلودگی شهرها به حداقل می‌رسد. گروه مپنا هم‌چنین با شرکت در مناقصه‌های بین‌المللی در منطقه خاورمیانه و شرق آسیا اهداف بزرگ‌تری را در سر دارد و برنامه تبدیل شدن به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های حوزه حمل‌ونقل ریلی در منطقه را دنبال می‌کند.

اسکرول به بالا