پروژه‌های افزایش ظرفیت ۹۰ مگاواتی نیروگاه سیکل ترکیبی پرند (مدیا) و تأمین آب نیروگاه از پساب تصفیه‌شده شهر پرند، روز سه‌شنبه بیست و پنجم شهریور 1404 با حضور «عباس علی‌آبادی» وزیر نیرو، «ابوالفضل عسگری» مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی، «محمدصادق معتمدیان» استاندار تهران، «حسن قشقاوی» نماینده رباط کریم و بهارستان در مجلس شورای اسلامی، «محمد اولیاء» مدیرعامل گروه مپنا و جمعی از مدیران صنعت آب و برق و گروه مپنا بهره‌برداری شد.
تأمین آب نیروگاه سیکل ترکیبی پرند مپنا از محل پساب تصفیه‌شده شهر پرند و راه‌اندازی و بهره‌برداری از سیستم خنک‌کاری هوای ورودی کمپرسور واحدهای گازی نیروگاه سیکل ترکیبی پرند به منظور افزایش تولید برق و کاهش ناترازی انرژی و در چارچوب سیاست‌های کلان کشور در حوزه اقتصاد چرخشی و کاهش فشار بر منابع آب شرب و زیرزمینی و تاثیر در پایداری زیست‌محیطی و کاهش آثار مخرب کم‌آبی انجام گرفته است.
نیروگاه پرند نماد نوآوری و دانش‌بنیانی در صنعت برق کشور
در ادامه مراسم، عباس علی‌آبادی وزیر نیرو گفت: نیروگاه پرند نماد همه دستاورد‌های دانش‌بنیان است و تقریباً هر طرح نوآورانه‌ای که در صنعت برق دنبال کرده‌ایم، در این نیروگاه به مرحله اجرا رسیده است.
او خاطرنشان کرد: برای نخستین بار مصرف آب در نیروگاه پرند کاهش یافته است. این نیروگاه ابتدا توسط دولت ساخته شد و پس از آن به‌عنوان بخشی از دیون به مپنا واگذار شد. مپنا نیز با ارتقاء تجهیزات، آن را وارد چرخه ترکیبی کرد. همچنین اولین صندوق پروژه با سرمایه‌گذاری مردم برای این نیروگاه ایجاد شده است.
وزیر نیرو با اشاره به برخی دستاورد‌های نیروگاه پرند مپنا از جمله کاهش زمان تعمیرات و ارتقای بهره‌برداری تصریح کرد: این نیروگاه جایگاه ویژه‌ای در تاریخ صنعت برق خواهد داشت.
وزیر نیرو در حاشیه بهره‌برداری از سامانه خنک‌کاری هوای ورودی توربین نیروگاه سیکل ترکیبی پرند مپنا در گفت و گو با خبرنگاران اظهار داشت: این طرح یکی از کم‌هزینه‌ترین و سریع‌ترین روش‌ها برای افزایش ظرفیت نیروگاه‌هاست. با اجرای آن توان تولید ۹۰ مگاوات برق به ظرفیت نیروگاه پرند افزوده شده که معادل نیاز برق ۹۰ هزار خانوار است. در مناطقی مانند تهران، اگر ضریب همزمانی در نظر گرفته نشود، این افزایش ۹۰ مگاواتی می‌تواند نیاز عمده ۹۰ هزار خانواده را برطرف کند. این دستاورد به‌ویژه در پیک مصرف تابستان، تأثیر قابل توجهی در پایداری شبکه دارد.
وزیر نیرو با اشاره به استفاده از پساب شهری برای خنک‌سازی توربین‌های گازی خاطرنشان کرد: آب یک کالای ارزشمند است و در این پروژه به جای آب شرب از پساب تصفیه‌شده شهر پرند استفاده می‌شود. بر اساس قانون، صنایع مکلف هستند برای تأمین نیاز آبی خود از پساب استفاده کنند و نیروگاه‌ها نیز به‌عنوان واحد صنعتی از این قاعده مستثنی نیستند.
او توضیح داد: توربین‌های گازی به صورت انبوه و برای شرایط استاندارد ایزو طراحی می‌شوند. در مناطق گرم و خشک که شرایط با ایزو فاصله دارد، دمای بالا موجب کاهش ظرفیت تولید می‌شود. در این بین سامانه خنک‌کاری مدیا با خنک‌کردن هوای ورودی توربین، همانند کولر آبی عمل کرده و راندمان تولید برق را افزایش می‌دهد. به همین دلیل مصرف آب نیروگاه پرند به حداقل ممکن رسیده و از پساب برای این منظور استفاده می‌شود.
علی‌آبادی در ادامه با اشاره به برنامه‌های وزارت نیرو برای افزایش تولید برق کشور گفت: در تلاش هستیم ناترازی انرژی را برطرف کنیم. به‌طور متوسط هر هفته ۱۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی به مدار می‌آید و امیدواریم این رقم به ۲۰۰ مگاوات در هفته برسد. هدف گذاری ما آن است که تا پایان امسال ظرفیت تجدیدپذیرها را به بیش از ۷ هزار مگاوات برسانیم.
علی‌آبادی افزود: در استان تهران، نیروگاه‌های تولید پراکنده و خورشیدی فراوانی در دست احداث است و با همکاری استانداران و نمایندگان مجلس در حال برنامه‌ریزی برای احداث نیروگاه‌های بزرگ هستیم. به واسطه این تلاش‌ها امیدواریم سال آینده سال بهتری برای صنعت برق باشد.
وزیر نیرو با اشاره به وضعیت منابع آبی کشور گفت: ایران در منطقه‌ای خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و در پایان یک دوره خشکسالی پنج‌ساله هستیم. پیش‌بینی‌ها برای سال آبی آینده امیدوارکننده نیست. در چنین شرایطی، نیازمند همراهی مردم برای مدیریت مصرف آب هستیم.
او برنامه اصلی وزارت نیرو را مدیریت مصرف و استفاده از تجهیزات کاهنده آب و برق دانست و خاطرنشان کرد: این تجهیزات به‌صورت قسطی در اختیار مردم قرار می‌گیرد و انتظار داریم مردم با جدی گرفتن موضوع خشکسالی نسبت به استفاده از سیستم‌های کاهنده مصرف آب اقدام کنند.
وزیر نیرو همچنین بر ضرورت بازچرخانی آب تأکید کرد و گفت: برای آبیاری فضای سبز نباید از آب تازه استفاده شود و کشاورزی باید بر اساس استانداردها و با روش‌های مدرن صورت گیرد تا بدون آسیب جدی از این دوره سخت عبور کنیم.
افزایش 350 مگاوات ظرفیت نامی تولید برق به کشور
مدیرعامل گروه مپنا نیز در برنامه افتتاح و بهره‌برداری تأمین آب نیروگاه سیکل ترکیبی پرند مپنا از محل پساب تصفیه شده پرند و افزایش توان واحدهای گازی به ظرفیت ۹۰ مگاوات جمعا با ارزش سرمایه‌گذاری ۴۲۵ میلیارد تومان گفت: در مجموع نیروگاه‌های کشور، نیروگاه پرند به‌دلیل نزدیکی به تهران، اهمیت تولید برق این نیروگاه و قابلیت‌هایی که در سال‌های گذشته برای توسعه طرح‌های مختلف نوآورانه در آن اجرا شده، دارای جایگاه ویژه‌ای است.
محمد اولیاء گفت: ارتقای واحدهای گازی به MAP2B و MAP2C و اجرای طرح‌های مختلف از نوآوری‌های توربین‌های گاز را مپنا به صورت پایلوت در این نیروگاه اجرا کرده است. در کنار نزدیکی این نیروگاه به کارخانجات مپنا، برنامه افزایش ظرفیت‌هایی که به‌صورت مختلف روی واحدهای گازی انجام شده شامل اجرای واحدهای بخاری است که برای افزایش توان تولید برق، کاهش مصارف آب و بهینه‌سازی مصرف آب مد نظر بوده است.
مدیرعامل گروه مپنا با اشاره به افزایش ظرفیت 6 واحد در نیروگاه پرند، خاطرنشان کرد : غیر از ۶ واحدی که در این نیروگاه اجرا شد، در برنامه افزایش ظرفیت توافق شده با وزارت نیرو در یکسال گذشته، ۶ واحد دیگر در نیروگاه فردوسی مشهد، ۲ واحد در نیروگاه راشد تربت حیدریه و ۴ واحد در نیروگاه سنندج نیز به همین منظور افزایش ظرفیت خواهیم داشت. البته به دلیل عدم دسترسی به منابع آب در برخی مناطق مانند نیروگاه‌های جنوب اصفهان و فارس نتوانستیم به همین راحتی پیش برویم.
او گفت: علاوه بر این 18 واحد افزایش توان برق به روش مدیا، 2 واحد دیگر در نیروگاه پرده سر نیز به روش تراکم مرطوب اضافه شده‌اند و اقداماتی برای افزایش توان و خنک‌کاری هوای ورودی کمپرسور اجرا شده است و مجموعاً ۲0 واحد افزایش توان داریم. همچنین 2 واحد مدیا نیروگاه 300 مگاواتی فولادمبارکه نیز انجام شده که مجموع این دو واحد به‌علاوه ۲۰ واحد دیگر، حداقل ۳۵۰ مگاوات ظرفیت نامی تولید برق به کشور افزوده است که این افزایش ظرفیت با حداقل سرمایه‌گذاری انجام شده است.
تضمین امنیت برق پایتخت با توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر
در ادامه این مراسم، استاندار تهران با اشاره به اقدامات صورت گرفته در بخش آب اظهار داشت: سال جاری از نظر خشکسالی و تأمین آب و برق، یکی از سخت‌ترین سال‌ها برای کشور و استان تهران بود، اما با تلاش شبانه‌روزی دست‌اندرکاران این حوزه، شرایط سخت پشت سر گذاشته شد.
محمد صادق معتمدیان ادامه داد: در حوزه برق نیز با وجود ناترازی تولید و مصرف و حساسیت‌های ویژه پایتخت، مدیریت مطلوب وزارت نیرو و شرکت‌های زیرمجموعه باعث شد تا استان تهران بدون قطعی گسترده برق این مقطع را پشت سر بگذارد.
او با اشاره به توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر اظهار داشت: تاکنون حدود ۱۰ هزار مگاوات پروانه احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر صادر شده و بیش از یک‌هزار مگاوات آن وارد فاز اجرایی شده است، همچنین در روزهای آینده عملیات اجرایی بیش از ۲ هزار مگاوات دیگر آغاز خواهد شد.
استاندار تهران همچنین توسعه نیروگاه‌های حرارتی کوچک‌مقیاس را از برنامه‌های مهم استان تهران برشمرد و خاطرنشان کرد: با همکاری شرکت گاز، توانیر و برق حرارتی، بخشی از برق مورد نیاز پایتخت از طریق این نیروگاه‌ها تأمین خواهد شد تا پایداری شبکه و امنیت انرژی تهران ارتقا یابد.
توسعه نیروگاه سیکل ترکیبی پرند گامی در حفظ منابع آبی و افزایش ظرفیت تولید برق
مدیرعامل شرکت تولید برق پرند مپنا نیز به معرفی این شرکت و پروژه‌های انجام شده در راستای تامین آب و افزایش تولید برق پرداخت و گفت: احداث واحدهای گازی نیروگاه پرند به ظرفیت 954 مگاوات در سال 1385 آغاز و به منظور افزایش ظرفیت تا 1580 مگاوات در سال 1396 واحدهای گازی به MAP2B ارتقا یافت. افزایش توان واحدهای گازی به روش خنک کن هوای ورودی (مدیا)، طرح تامین آب نیروگاه از محل تامین پساب شهر پرند و مولد مقیاس کوچک پردیس نیز که چندی پیش افتتاح شد از جمله مواردی است که در سال 1404 موفق به انجام آن شدیم.
«میثم نصر» ضرورت اجرای طرح تامین آب نیروگاه از محل پساب را تبیین کرد و گفت: با اجرای طرح تامین پایدار آب نیروگاه در طرح توسعه نیروگاه به سیکل ترکیبی، آب مورد نیاز جهت تولید برق واحدهای بخار در تابستان سال جاری از محل منابع آب نامتعارف تامین شده که با توجه به محدودیت‌های جدی در منابع آب استان تهران و چالش‌های تامین آب نیروگاه، گامی موثر در تولید برق در پیک مصرف است. همچنین با کاهش برداشت از منابع آب شرب و آب زیرزمینی بیش از 80 درصد آب نیروگاه از محل پساب تامین می‌شود.
نصر ادامه داد: بخشی از آب موردنیاز پروژه ارتقای توان واحدهای گازی به ظفیت 90 مگاوات و به روش خنک کاری هوای ورودی کمپرسور در راستای جبران بخشی از ناترازی برق در پیک مصرف سال جاری از محل پساب تامین شده است.
مدیرعامل شرکت تولید برق پرند مپنا در خصوص طرح‌های مدیریت منابع و مصارف آب در نیروگاه پرند، فرایند تولید آب نیروگاه از محل پساب و آمار مربوط به منابع و مصارف آب نیروگاه و همچنین طرح‌های آتی شرکت شامل تکمیل احداث و بهره‌برداری از مولد مقیاس کوچک بهشهر به ظرفیت 25 مگاوات، اجرای سامانه نانو ازن جهت پوشش نوسانات کیفیت پساب ورودی و عرضه نماد شرکت در فرابورس توضیحاتی ارائه داد.
اهمیت موضوع بازچرخانی با توجه به تغیبر اقلیم و منابع محدود آب،
مدیر عامل آبفا تهران نیز در مراسم افتتاح و بهره‌برداری تامین آب نیروگاه سیکل ترکیبی پرند مپنا از محل پساب تصفیه شده و افزایش توان واحدهای گازی به طرفیت ۹۰ مگاوات، گفت: علیرغم آنکه در پنجمین سال خشکسالی قرار داریم، با این حال امسال در شهرستان‌های بهارستان و رباط کریم مشکل آب نداشتیم و در ۱۲ ماه امسال هزار لیتر بر ثانیه از سایر منابع آب را تامین و سال خوبی را سپری کردیم.
«محسن اردکانی» افزود: با توجه به تغیبر اقلیم و منابع محدود آب، موضوع بازچرخانی پراهمیت است.
او حرکت صنعت آب و فاضلاب کشور در سه دهه اخیر را به جلو عنوان و خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۵۰۰ میلیون متر مکعب در استان تهران پساب تولید می‌شود که از این میزان ۴۵ میلیون متر مکعب به مصرف صنایع، ۳۶ میلیون متر مکعب فضای سبز و مابقی به مصرف کشاورزی می‌رسد که البته برخی کشاورزان حقابه دارند.
او تصریح کرد: هر میزان صنایع در مصرف آب صرفه‌جویی کنند پساب در اختیارشان قرار داده می‌شود.
مدیر عامل آبفای استان تهران با بیان اینکه نیروگاه پرند مپنا ۲۰ لیتر بر ثانیه پساب دریافت می‌کند، گفت: نیروگاه رودشور هم با اجرای ۸ کیلومتر خط پساب دریافت خواهد کرد. در مجموع استان تهران ۱۰ تصفیه خانه بهره‌برداری می‌شود و تصفیه خانه پرند و رباط کریم نیز ظرف ۲ ماه آینده افتتاح می‌شوند.
تأمین آب نیروگاه سیکل ترکیبی پرند از محل پساب تصفیه‌شده شهر پرند
نیروگاه سیکل ترکیبی پرند مجموعاً به ظرفیت مجموع 1580 مگاوات با سرمایه‌گذاری شرکت گروه مپنا در حال بهره‌برداری است. با توجه به مطالعات امکان سنجی واحدهای بخار نیروگاه در راستای مدیریت بهینه منابع آب و صیانت از منابع آبی استان تهران، تأمین آب مورد نیاز واحدهای بخار از محل پساب در دستور کار شرکت قرار گرفت.
این اقدام در چارچوب سیاست‌های کلان کشور در حوزه اقتصاد چرخشی و کاهش فشار بر منابع آب شرب و زیرزمینی صورت گرفته و نقش مهمی در پایداری زیست‌محیطی و کاهش آثار مخرب کم‌آبی ایفا می‌نماید. بر همین مبنا قرارداد سرمایه‌گذاری در طرح تکمیل تصفیه‌خانه شهر پرند با واگذاری امتیاز استفاده از پساب به میزان 1726 مترمکعب در شبانه‌روز به مدت 25 سال با شرکت آب و فاضلاب جنوب غرب استان تهران منعقد شد. اجرای این طرح با سرمایه‌گذاری معادل دو میلیون و پانصد هزار یورو در کنار سایر طرح‌های بازچرخانی و بهینه‌سازی مصرف آب که در نیروگاه سیکل ترکیبی پرند اجرا شده است، صرفه‌جویی در منابع آب شیرین استان تهران به میزان ماهانه بیش از 50 هزار متر مکعب در پیک مصرف آب در فصل تابستان را در پی داشته است.
مشخصات و مزایا
با بهره برداری از این طرح، علاوه بر تولید آب صنعتی، آب مورد نیاز جهت آبیاری فضای سبز نیروگاه و همچنین بخشی از آب مورد نیاز طرح افزایش توان با استفاده از سامانه خنک کن هوای ورودی واحدهای گازی تامین شده است که سهم بسزایی در جبران بخشی از ناترازی برق در پیک تابسان دارد. این طرح شامل پروژه‌های ایستگاه پمپاژ پساب به ظرفیت 150 مترمکعب بر ساعت در محل تصفیه‌خانه شهر پرند، خط انتقال پساب به طول 7 کیلومتر تا نیروگاه، مخازن ذخیره پساب مجموعاً به ظرفیت 2000 مترمکعب، تصفیه‌خانه تکمیلی پساب جهت تولید آب صنعتی به ظرفیت آب تولیدی برابر با 30 مترمکعب بر ساعت و سامانه آبرسانی فضای سبز با ظرفیت 42 مترمکعب بر ساعت است که با بهره‌داری از این پروژه‌ها آبرسانی به نیروگاه سیکل پرند از تصفیه خانه شهر پرند میسر شده است.
نیروگاه سیکل ترکیبی پرند، واقع در جنوب غرب تهران، کیلومتر ۳۰ اتوبان تهران – ساوه، یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های سیکل ترکیبی کشور است که با ظرفیت نهایی ۱۵۰۰ مگاوات، شامل ۶ واحد گازی و سه واحد بخار است.
