تین نیوز | در طول بیش از ۸۰سال از راه‌اندازی نخستین خطوط ریلی در ایران تا امروز، مویرگ‌های خط آهن ۱۱هزار کیلومتر از پهنه کشور را درنوردیده‌اند. برای رسیدن به اهداف تعریف شده در چشم‌انداز ۱۴۰۴ این مویرگها باید ۱۵هزار کیلومتر دیگر امتداد یابند. کارشناسان معتقدند توافقنامه اخیر بین شرکت راه آهن جمهوری اسلامی و ذوب آهن اصفهان برای تولید ریل ملی، ضمن رهایی راه آهن ایران از وابستگی به ریل‌های وارداتی، گامی بلند در جهت سرعت بخشیدن به توسعه خطوط ریلی و تکمیل خطوط نیمه تمام است.
مزیـت‌های غیرقابل چشـــم پــوشی حـمــل و نـقــل ریلــی نسبت به حمل ونقل جاده‌ای به دلیل ویژگی‌های اقتصــادی، ایمنــی و
زیست محیطی در کنار شرایط خاص جغرافیایی کشورمان موجب شده که این شیوه حمل و نقل از بـالاترین اولویـت هادر برنامـه‌های توسـعه حمل و نقل کشورمان شود. موقعیت ممتاز منطقه‌ای ایران در حمـل ونقـل ترانزیتی، حجم بالای ترافیک در بسیاری از جاده‌ها، وضعیت نگران‌کننده سوانح جاده، مصـرف بی‌رویه سوخت در ناوگان فرسوده جاده‌ای و جایگاه مهم راه آهـن در ارتقای یکپارچگی ملی و توسعه متوازن مناطق مختلف کشور از مهم‌ترین عوامل تاکید بر توسعه حمل و نقل ریلی به شمار می‌رونـد.
وابستگی ۱۰۰ درصدی خطوط راه آهن به ریل وارداتی
پیام زفرقندی کارشناس ریلی با اشاره به برنامه شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل برای راه‌اندازی بیش از ۴۷۰۰ کیلومتر خط ریلی جدید به «کسب و کار» گفت: راه‌اندازی این خطوط به معنی افزایش ۴۰درصدی توان راه آهن کشور است و می‌تواند آثار مثبت فراوانی بر توسعه مناطقی که خطوط جدید به آنها منتهی می‌شود، داشته باشد. این کارشناس اصلی‌ترین علت کند بودن روند توسعه خطوط را پایین بودن بودجه‌های عمرانی طرح‌های ریلی در چند دهه گذشته دانست و افزود: گسترش خطوط راه آهن آنگونه که امروز توسط مسئولان بر آن تاکید می‌شود در دولت‌های گذشته مطرح نبود و حتی در زمانی که وضعیت بودجه‌های عمرانی مطلوب بود کفه ترازو به نفع گسترش جاده‌ها سنگینی می‌کرد. مسئول فنی شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه راه آهن، با بیان اینکه توافقنامه اخیر بین شرکت راه آهن جمهوری اسلامی و ذوب آهن اصفهان را باید جزو مهم‌ترین اقدامات عملی برای پیشبرد طرح‌های توسعه خطوط ریلی قلمداد کرد، افزود: تا امروز۱۰۰ درصد نیاز کشور به ریل از طریق واردات تامین شده است و کشورهای اروپایی مثل ایتالیا و اتریش و در زمان تحریم کشور چین بیشترین صادرات ریل را به ایران داشتند اما تولید ریل ملی نقطه پایانی بر وابستگی ما به ریل‌های وارداتی خواهد بود.
فرسودگی خطوط و برگردان کردن ریل ها
زفرقندی ادامه داد: متکی بودن راه آهن ایران به ریل‌های وارداتی مشکلات فراوانی برای خطوط کشور ایجاد کرده است که فرسودگی خطوط از مهم‌ترین مشکلات موجود است. حتی در برخی محورها مشکل کمبود ریل به نحوی است که مجبوریم از برگردان ریل استفاده کنیم؛ یعنی قسمت زیرین ریل را با برگردان ریل به بالا بیاوریم. فرسودگی ریل امری طبیعی است که در خطوط مختلف بسته به تراکم ترددها و سنگینی واگن‌ها و تعداد قوس‌های یک محور اتفاق می‌افتد و این فرسودگی عمدتا به صورت ساییدگی و لهیدگی مشخص می‌شود و اگر خطوط فرسوده به موقع ترمیم و تعویض نشود احتمال سانحه به‌شدت افزایش می‌یابد. تولید ریل در ذوب آهن اصفهان می‌تواند ضمن سرعت بخشیدن به توسعه خطوط جدید و تکمیل خطوط نیمه تمام مشکل فرسودگی خطوط فعلی را نیز در کمترین زمان برطرف کند.
تولید ریل آغازگر خودکفایی ریلی
برنامه‌های اعلام شده توسط وزارت راه و شهرسازی برای تغییر پارادایم حمل و نقل کشور از جاده به ریل لزوم تحول اساسی در زیرساخت‌های این بخش را مورد تاکید قرار می‌دهد. رضا جواهری کارشناس بخش ریلی شرکت مپنا با بیان این مطلب به «کسب و کار» گفت: به جز توافقنامه اخیر که قرار است آغازگر تولید ریل در ذوب آهن اصفهان باشد اخباری هم درباره علاقه‌مندی شرکت‌های نورد و ذوب آهن هندی به سرمایه‌گذاری در صنعت ریل ایران منتشر شده که نشان‌دهنده ظرفیت و فرصت‌های چشمگیر اقتصادی موجود در این بخش است.وی با اشاره به مشکل کمبود ریل که روند تکمیل خطوط نیمه تمام را با کندی مواجه کرده است، بیان کرد: در طولانی‌‌ترین محورهای در حال احداث مثل خط شیراز – بوشهر – عسلویه، یکی از مشکلات اصلی کمبود ریل است. همین طور محور مهم چابهار – زاهدان با طول حدود ۵۸۰کیلومتر نیز از محورهای مهم در حال ساخت است که در صورت بومی شدن تولید ریل می‌توان سرعت پیشرفت این پروژه را شاهد بود.
وی در پایان گفت: تولید ریل ملی نشان‌دهنده اراده مسئولان در توجه به بخش ریلی است و امیدواریم با توجه به ظرفیت‌های موجود، خودکفایی در تولید ریل قدم اول در تحرک بخشیدن به سایر بخش‌های ریلی
کشور باشد.