صفحه ویژه
تحقیق و توسعه، ستون فناوری مپنا
با نزدیک شدن به پایان دهه سوم فعالیت گروه مپنا، جایگاه پژوهش و فناوری در این بنگاه صنعتی روزبهروز برجستهتر و مهمتر میشود. از نیمه اول دهه 80 خورشیدی، بخش تحقیق و توسعه گروه مپنا وظیفه پژوهش در زمینه دانش و فناوری روز را در راستای پیشرفت تولید داخلی برعهده دارد و تلاش میکند تا با ورود به حوزههای کمتر شناختهشده، زمینه پیشرفت صنعتی کشور را فراهم آورد. لازمه ورود به این حوزهها ایجاد زیرساختهای دانشمحور در جهت توسعه ساخت و تولید است.
روند فعالیت گروه مپنا در حوزه پژوهش و فناوری را میتوان به سه دوره تقسیم کرد: در دوره اول، تمرکز گروه مپنا بر پروژههای ساخت و تحویل نیروگاههای برق بود؛ پروژههایی که پیش از آن توسط پیمانکارهای خارجی انجام میشدند. اولین پیشنیاز آغاز پروژههای بزرگی مانند ساخت نیروگاه، گردآوردن دانش مدیریتی است. از همین رو تحقیق و توسعه در مپنا در ابتدای کار، مبنای عملکرد را بر کسب این دانش قرار داد تا بتواند با تکیه بر نیروی انسانی متخصص و منابع داخلی، ساخت و راهاندازی نیروگاه را در دستور کار خود قرار دهد.
مپنا در مرحله دوم، ساخت تجهیزات نیروگاهی تحت لیسانس و ورود به دو حوزه کلان نفت و گاز و حمل و نقل ریلی را شروع کرد و به سرانجام رساند، اما در این نقطه متوقف نماند. در مرحله سوم که مهمترین گام در زمینه تحقیق و توسعه این گروه است، مپنا به صورت مستقل ساخت تجهیزات نیروگاهی داخلی را آغاز کرد. از آنجا که رسیدن به فناوریهای جدید، نیازمند تحقیق و پژوهش در زمینه دانش مهندسی است، نقش تحقیق و توسعه در این مرحله پررنگتر از پیش بوده و رویکرد جدیدی توسط گروه مپنا اتخاذ شد.
مدیریت دانش، طراحی فرایندها، شناسایی مسائل و اولویتبندی، ایجاد زیرساختهای آزمایشگاهی، بهرهگیری از نیروی متخصص و ایجاد زنجیره تأمین در حوزههای مختلف از پایههای تحقیق و پژوهش در گروه مپنا هستند. پژوهش و فناوری در گروه مپنا، با بررسی فناوریهای جدید و با برنامهریزی و توسعه هدفمند، دانش لازم برای ورود به کسب و کارهای نو در حوزههای مرتبط به گروه مپنا را کسب میکند و زمینههای لازم برای ساخت و بهرهبرداری از فناوریهای بومی را به وجود میآورد.
از محصولاتی که در نتیجه این رویکرد نو در مپنا به مرحله تولید رسیدهاند، توربینهای MGT-70 (3) و MGT-75 هستند؛ محصولاتی که با جدیدترین فناوریهای جهانی توربین برابری کرده و دگرگونی چشمگیری در صنعت نیروگاهی کشور ایجاد میکنند. طراحی قطعات و مهندسی ساخت این توربینها تنها با تحقیق و پژوهش مستمر امکانپذیر شده است.
فعالیتهای تحقیق و توسعهای مپنا صرفاً به حوزه نیرو محدود نمیشوند و بخشهای دیگری از قبیل نفت و گاز، حمل و نقل ریلی، برقیسازی، سلامت و آب را دربرمیگیرند. ساخت آب شیرینکنهای کانتینری از مهمترین دستآوردهای جدید مپنا است که پایههایش را بر زمین تحقیق و توسعه این شرکت محکم کرده است؛ فناوریای که ارتباط مستقیم با نقش مپنا به عنوان یک بنگاه حل مسئله و یافتن راهحلی برای بزرگترین مشکل منطقه، یعنی کمآبی دارد. این کانتینرهای موبایل که قابلیت حمل، جابهجایی و نصب و راهاندازی در سواحل را دارند، از فناوریهای بومیای هستند که به رشد کیفیت زندگی در مناطق جنوب ایران یاری میرسانند.
برقیسازی خودروها و ایجاد زیرساختهای برقیسازی از دیگر نتایج تحقیق و توسعه در گروه مپنا در زمینه کسب و کارهای جدید است که در جهت کاهش آلودگیهای زیستمحیطی و مصرف انرژی قدم برمیدارد. ساخت الکتروکمپرسور برای خطوط انتقال نفت و گاز و ساخت تجهیزات سیگنالینگ برای خطوط مترو اقدامات دیگر حوزه پژوهش و فناوری مپنا به منظور تأمین انرژی و حفظ امنیت خطوط مترو و مسافران است.
طی کردن مسیر توسعه، با تکیه بر تحقیق و پژوهش امکانپذیر است. نیروهای دانشگاهی و شرکتهای دانشبنیان همراهان همیشگی تحقیق و توسعه از سالهای آغازین کار مپنا بودهاند و همکاری با این مراکز و بهرهگیری از نیروی متخصص جوان همواره در دستور کار گروه مپنا قرار داشته است. در زیست بوم نوآوری مپنا دانشگاهها به عنوان محل بروز ایدههای نو و شرکتهای دانشبنیان به عنوان مجالی برای رشد استعدادهای تازهشناختهشده و امکانات مناسبی برای کندوکاو در زمینههای مختلف فناوریهای نو در اختیار مپنا قرار میدهند.
تحقیق و توسعه در مپنا چشماندازی جهانی دارد و خود را در کنار شرکتهای صنعتی بزرگ جهان در سالهای پیش رو میبیند. هدف اصلی گروه مپنا، توسعه تولید داخلی، بهرهگیری از نیروی متخصص ایرانی و دستیابی به دانش روز در جهت پیشرفت صنعتی کشور و گسترش صادرات است. مپنا در حال گذار از مرحله مدیریت فناوری به سوی مدیریت نوآوری است که اولین قدمهای رسیدن به این هدف در بخش تحقیق و توسعه برداشته میشود. بخشی که استخوانبندی مپنا را استحکام میبخشد و ریشههای آن را قویتر میکند.