پنجمین کنفرانس صنعت نیروگاه های حرارتی (گازی، سیکل ترکیبی و بخاری)، صبح روز سه‌شنبه ۲۰ خرداد ماه با حضور مدیرعامل توانیر، مدیرعامل، قائم‌مقام مدیرعامل، مدیران ارشد، میانی و کارشناسان گروه مپنا، مدیران، استادان و دانشجویان دانشگاه‌ها و نیز اعضای انجمن‌های علمی کشور در دانشگاه شهید بهشتی آغاز به کار کرد. ضمن آنکه در بخشی متفاوت، سوئیت سمفونی مپنا تحت عنوان “صبح امید” با صدای سالار عقیلی، آهنگسازی عباس‌آزاد، گروه ارکستر مجلسی تهران و با رهبری بردیا کیارس با ۶ موومان اجرا شد که مورد استقبال حاضران قرار گرفت.
در آیین گشایش این کنفرانس دو روزه، دکتر افجه‌ای دبیر علمی کنفرانس، گزارشی از روند علمی کنفرانس ارائه کرد و اظهار داشت: امور کنفرانس از سال گذشته آغاز شد و در جلسات راهبردی و علمی و اجرایی موضوعات مختلف مورد بررسی قرار گرفت.
وی افزود: بر همین اساس، سایت کنفرانس تشکیل و بیش از ۳۰۰ مقاله ارائه شد و پس از داوری نهایی، ۸۰ مقاله به صورت شفاهی و ۲۳ مقاله به صورت پوستر اجازه ارائه یافت. برخی مقالات نیز به قدری حساس بود که کار‌فرمایان اجازه چاپ ندادند.
وی از حضور سه سخنران کلیدی از کشورهای آلمان، اسپانیا و ایتالیا و دو سخنران از داخل کشور در کنفرانس پنجم خبر داد.
دکتر علیرضا یزدی‌زاده، دبیر کنفرانس صنعت نیروگاه‌های حرارتی سخنران دوم این رویداد بود که با خیر مقدم به مدعوین اظهار داشت: مفتخر شده‌ام در مجالی کوتاه، از حوزه علم و صنعت و همبستگی و وابستگی این دو عرصه توسعه‌ساز و تعالی‌خواه سخن بگویم که یکبار دیگر، در اینجا و به لطف برگزاری پنجمین کنفرانس نیروگاه‌های حرارتی (گازی، بخاری و سیکل ترکیبی) و به برکت حضور نخبگان دانشگاهی و مبتکران صنعتی و مدیران دولتی و خصوصی و دانشجویان عزیز تحصیلات تکمیلی، محفل انسی برای پرداختن به آنها فراهم آمده است.
معاون برنامه‌ریزی و کنترل راهبردی، خاطرنشان کرد: ایران عزیز که سابقه چند هزار ساله تاسیس دانشگاه جندی‌شاپور را در تاریخ زرین خود حک نموده است، در سال‌های اخیر تحت تاثیر رفتار‌های بی‌منطقی در عرصه بینالمللی قرار داشته و اینک در آستانه تغییر و تحولات سیاسی بینالمللی به نفع خود می‌باشد و گشایش فضای تعاملات بینالمللی مورد انتظار همگان است.
وی با طرح این سوال که این تحولات تا چه حد می‌تواند منجر به تعاملات علمی و صنعتی شود تا چه اندازه به صلاح و درخور و شایسته کشوری نظیر ج.ا.ایران است که صرفا مصرف کننده و واردکننده علم و تکنولوژی باشد، این نکات را قابل تامل دانست و افزود: آیا برای آنکه مصرف کننده خوبی در عرصه علم و تکنولوژی باشیم، حداقل‌هایی از توانمندی تولید دانش و فناوری نیاز داریم، آیا اگر این‌گونه نیست توان جذب علم و فناوری وارداتی را داریم و آیا این مقوله مصرفی بی‌اصالت را به قیمت مناسبی در بازار مکاره آن در دنیا تهیه خواهیم نمود؟
وی تصریح کرد: این سوال و سوالاتی از این دست در خور بررسی هستند و شاید لازم باشد بدوا مشخص نماییم که از سه عامل مهم خواستن، دانستن و توانستن که ارکان اصلی خوب کار انجام دادن و کار خوب انجام دادن است به کدامیک و تا چه میزان دسترسی پیدا کرده‌ایم؟
دکتر یزدی‌زاده اظهار داشت: اسناد بالادستی توسعه در بخش‌های فرهنگی و اجتماعی، اقتصادی و از همه مهم‌تر توسعه علمی کشور دارای فرازهای پیشرفتهای است و ابلاغ آنها در بالاترین سطوح حاکمیتی از جایگاه رهبری تا قوای سه‌گانه، نشان از آن دارد که حداقل در مقام تولید سند، ملت بزرگ ایران اراده نموده و خواسته است و می‌خواهد که در جایگاه شایسته خود در بین سایر کشورهای برتر دنیا قرار گیرد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر شاهد آن هستیم که خوشبختانه یا متاسفانه برترین دانشگاه‌های دنیا با کمال میل و با عطشی سیراب ناشدنی پذیرای دانشجویان ایران، نه فقط در سطوح تحصیلات تکمیلی دکتری و کارشناسی ارشد، بلکه اخیرا در سطح کارشناسی هستند و این نشان می‌دهد عملکرد نظام آموزشی کشور در سطح متوسطه و سطوح عالی دانشگاهی بالاترین استانداردهای جهانی را نیز جوابگوست، پس در رکن دوم که رکن دانستن است نیز با مشکل خاصی روبرو نیستیم. سوال اساسی‌تر این است که پس ازخواستن و دانستن، تا چه حد توانسته‌ایم و چه باید بکنیم که بهتر بتوانیم؟
دبیر کنفرانس صنعت نیروگاه‌های حرارتی گفت: بخش دشوار مسیر توسعه علمی و اقتصادی کشور، آوردگاه تبدیل اراده و خواستن منضم به دانستن به جوهره توانستن است. صرفا با پیمودن این بخش دشوار است که می‌توان، داشته‌های بالقوه اراده و دانش متخصصین کشور را به محصول بالفعل ثروت حاصل از علم و تکنولوژی تبدیل نمود.
وی افزود: اگر مسیر تبدیل دانش به پژوهش، منجر به گزارشات و مقالات علمی نشود و آن هم منجر به ثبت اختراعات و ابتکارات و آن نیز به نوبه خود منجر به تجاری‌سازی و خلق ثروت نشود، هر آنچه خواسته‌ایم و دانسته‌ایم به مثابه درختی بی‌بر و حداکثر با سایه غیر مطلوب و خواب‌آور است و چنین علمی ما را به خواب عمیق خودبزرگ‌بینی مفرط مضر خواهد بود که عالم بی عمل بسان زنبور بی‌عسل است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: کنفرانس نیروگاه‌های حرارتی در پنجمین بار رویداد خود و پس از برگزاری موفق در دانشگاه تهران به عنوان افتخاردانشگاه‌های کشور، دانشگاه صنعتی شریف به عنوان مرکز تجمع بهترین استعدادهای کشور، دانشگاه صنعتی امیرکبیر به عنوان دانشگاهی با رشد و توسعه زاید‌الوصف، دانشگاه شهید عباسپور سابق به عنوان مهد توجه به جنبه‌های کاربردی و صنعتی خصوصا حوزه تولید انرژی الکتریکی، اینک در دانشگاه وزین شهید بهشتی میزبان شما بزرگواران و صاحبان اصلی کنفرانس می‌باشد و این کنفرانس مفتخر است که توانسته است به برکت وجود خود جریان ارزشمند علم‌آموزی و تحقیق و توسعه را در دانشگاه‌های کشور به سمت مطلوب منجر به تولید ثروت هدایت نماید.
دکتر یزدی‌زاده تصریح کرد: اگر پنج سال قبل استاد و دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های کشور گاهی برای تعریف و انجام پایان‌نامه‌های ارزشمند منجر به دانش ثروت‌آفرین با مشکل روبرو بودند، امروزه شاهد آن هستیم که این طبقه علم گستر و علم آموز یکی از خواستگاه‌های رشد و نمو خود را در حوزه نیروگاهی می‌یابند و فراتر از آن امروز در دانشگاه‌های کشور برای اخذ پایان‌نامه‌های مرتبط با این صنعت رقابت سازنده‌ای وجود دارد.
وی خطاب به مدعوین و حاضران گفت: پس از پنج دوره برگزاری این کنفرانس و در سال‌های اخیر کمتر اتفاق می‌افتد که موضوع علمی را در حوزه تولید انرژی الکتریکی انتخاب نماییم و ضمن مراجعه به بانک‌های اطلاعاتی نمونه‌های انجام شده از آن موضوع را در یک یا چند دانشگاه کشور نیابیم و این چنین است که به برکت حضور این کنفرانس دانشجویان رشته‌های برق کنترل و قدرت و مکانیک جامدات و سیالات و سایر رشته‌های مرتبط به جای رقابت برای اخذ پروژه ربات فوتبالیست (که البته آن نیز در جای خود به صورت غیر مستقیم در توسعه علمی و خلق ثروت می‌تواند تاثیر‌گذار باشد) به اخذ پروژه‌های مرتبط با توربین گاز و بخار، ژنراتور، سیستم کنترل و بویلر و نظایر آن می‌پردازند.
وی خاطرنشان ساخت: وجود کنفرانسی کیفی که معرض ارائه نتایج تحقیقات علمی-صنعتی محققان باشد، نقش به سزایی در امیدواری برای طی نمودن این مسیر دشوار دارد. این رویداد می‌تواند هم در سطح استراتژیک و هم در سطح فرایندی راه توسعه را هموار و مسیر را دلنشین‌تر نماید و خوشحال هستم و هستیم که همه ما با مشارکت خود توانسته‌ایم این رویداد را رقم بزنیم.
دکتر یزدی‌زاده در پایان سخنان خود خطاب به مدعوین خارجی کنفرانس به زبان انگلیسی خیر مقدم گفت.
در ادامه، دکتر عباس علی‌آبادی رئیس کنفرانس صنعت نیروگاه‌های حرارتی و مدیرعامل گروه مپنا به سخن پرداخت و گفت: مپنا خالق دانش نیست، بلکه خداوند مطلق دانش است و ما هر قدر تلاش کنیم تنها می‌توانیم دانش کسب کنیم و اگر خداشناس نباشیم دانشمند نیز نخواهیم بود؛ بنابراین ما فقط دانش را کشف می‌کنیم و اگر بیا‌ندیشم و تفکر کنیم حتما در مسیر خدا حرکت می‌کنیم.
دکتر علی‌آبادی با ابراز علاقه‌مندی در زمینه مبحث توربین‌های گازی و تکنولوژی جهانی توربین‌ها اظهار داشت: امروز زندگی بدون انرژی ممکن نیست و همه امور زندگی انسان‌ها به انرژی برق ارتباط مستقیم دارد.
وی افزود: تحقیقات در بازه ۴۰ ساله، نشان می‌دهد در حالی که جمعیت جهان حدود ۵۰ درصد رشد خواهد داشت، نیاز به انرژی ۸۰ درصد رشد خواهد کرد.
وی سهم منابع اولیه در تامین انرژی و سهم منابع اولیه انرژی در تولید برق را مورد نظر قرار داد و خاطرنشان کرد: حدود ۵۰۰ سال پس از میلاد مسیح، اولین آسیاب‌های بادی در سرزمین پارس پدید آمد و در سال ۱۶۶۰ میلادی “اتو” اولین ماشین تولید الکتریسیته ساکن را ابداع کرد و در سال ۱۸۷۹ میلادی ادیسون، برق را به رشته‌های لامپ منتقل کرد. سال ۱۹۰۳ میلادی اولین توربین بخار ابداع شد و ۱۹۳۹ نخستین توربین گازی صنعتی به شکل امروزی توسط BBC سوییس ساخته شد.
وی تصریح کرد: تقریباً پایه پیشرفت بشر در ساخت توربین‌های نیروگاهی، پس از توریین گازی BBC سوییس بوده است تا آنکه در سال ۱۹۶۵ در آمریکا Black Out اتفاق می‌افتد و بعد ماشین‌های سیکل ترکیبی ابداع و صحنه برای مابقی انرژی‌های الکتریکی آن زمان اشباء می‌شود.
مدیرعامل گروه مپنا خاطرنشان کرد: امروز در جهانی زندگی می‌کنیم که هر قدر در جهت بهبود و افزایش راندمان واحدهای نیروگاهی موفق‌تر عمل کنیم، از جهات اقتصادی و زیست محیطی به سود بشر خواهد بود، به خصوص از زمانی که قیمت سوخت‌های فسیلی افزایش یافته، ما ناچاریم بیشتر به لحاظ اقتصادی و البته به لحاظ محیط زیستی در جهت افزایش راندمان گام برداریم.
وی با تشریح روند توسعه تکنولوژی تولید برق توسط توربین‌های گازی در جهان تاکید کرد: بدون تردید مپنا نیز با سبد محصولات متنوع خود از جمله توربین‌های ۲۵ مگاوات تا ۱۸۰ مگاوات و توربین‌های بادی، تولید همزمان برق و حرارت و نیز بهبود فشار و کمپرسور، بسیار به آخرین تکنولوژی‌های جهانی بسیار نزدیک است.
وی گفت: جدید‌ترین ماشین توربین ۹HA Gas Turbine زیمنس اخیراً رونمایی شده است. شرکت‌های میتسوبیشی، آلستوم و آنسالدو نیز تکنولوژی با راندمان بالا را در نظر دارند و البته به دلیل رشد سریع تکنولوژی‌های توربین‌های گازی و اقتصاد ویژه تولید برق در جهان، امروزه بسیاری از شرکت‌های بزرگ در حال ادغام یا شراکت استراتژیک هستند و با تغییرات سهام و ادغام شرکت‌هایی نظیر آلستوم در زیمنس یا GE، شرکت GE آمریکا مالک عمده سهام شرکت‌های بینالمللی توربین‌ساز خواهد شد. این در حالی است که ما همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند یقینا باید به مپنا افتخار کنیم که بهترین تکنولوژی‌ها را در اختیار دارد و کاملا مستقل عمل می‌کند.
دکتر علی‌آبادی، اختلاف راندمان بین توربین کلاس F و E در سیکل باز را حداکثر سه درصد عنوان و تاکید کرد: بدون تردید امروز بهترین اقدام، تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی است تا جهشی وسیع در راندمان واحدها رخ دهد. به ویژه آنکه کشور با مشکلات شدیدی در زمینه آب مواجه است و باید به تولید آب شیرین و سیکل ترکیبی بیش از پیش بپردازیم و اگر از این راهبرد فاصله بگیریم خطای بزرگی اتفاق خواهد افتاد.
وی با یادآوری ماده ۱۹ قانون بودجه در زمینه لزوم تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی گفت: توانیر می‌تواند با بخش خصوصی قرارداد منعقد کند تا واحدهای گازی به سیکل ترکیبی تبدیل شود، در این صورت ظرف یکسال سرمایه‌گذاری آن هم باز خواهد گشت.
وی با تشریح پروژه ADVANCED TURBINE SYSTEMS دولت آمریکا با سرمایه‌ای معادل ۷۰۰ میلیون دلار، گفت: دولت ایالات متحده این پروژه را برای مدت ۷ سال در نظر گرفت و به نتیجه نیز رسید، بر همین اساس، راندمان نیروگاه‌ها به مراتب افزایش یافت و مصرف سوخت کاهش یافت و هزینه‌های تولید کم شد و از طراحی مفهومی تا تست نهایی به موفقیت رسیدند.
رییس کنفرانس نیروگاه‌های حرارتی، اهالی علم و دانشگاه را به تولید فناوری از طریق مطالعه، تحقیق و مقالات قابل اجرا و عملیاتی و نه در حد تئوری توصیه کرد و افزود: یقینا با تولید دانش، کشور به توسعه روزافزون خواهد رسید.
دکتر تهرانچی ریاست افتخاری کنفرانس و رئیس دانشگاه شهید بهشتی دیگر سخنران این رویداد بود که با طرح این سوال که آیا در کسب و کار عام و فناوری، ماموریت و غایتی وجود دارد؟ خاطرنشان کرد: من در بازدید اخیر از کارخانجات مپنا دریافتم که دوستان، آهن را خوب شناخته‌اند و از آهن در جهت منفعت مردم بهره گرفته‌اند.
وی با بیان نقش چند وجهی دانشگاه‌ها اظهار داشت: دانشگاه‌ها در زمینه تربیت افراد و افزایش موجودی دانش مفید موفق بوده‌اند، اما لازم است به مواردی همچون حل مساله و فراهم کردن فضای عمومی توجه ویژه صورت گیرد.
وی با ذکر مثالی تصریح کرد: زمانی که دانشمند سیاست‌گذار علمی آمریکا می‌خواست مانیفست علمی آن کشور در نیم قرن را تدوین کند، توصیه کرد که علم نباید فقط در برنامه‌های علمی دیده شود، بلکه باید در برنامه کلی انرژی حضور و ظهور داشته باشد.
دکتر تهرانچی گفت: اگر علم بخواهد منافعی را نصیب جامعه کند، لازم است محیط مناسب سرمایه‌گذاری تجاری فراهم شود، دولت از پژوهش‌های بسیار خلاق و اکتشافی حمایت مالی کند و از پژ وهش‌های پیش تجاری توسط دولت و بخش‌های تجاری حمایت شود.
مهندس حائری، مدیرعامل توانیر نیز از جمله سخنرانان مراسم افتتاحیه بود که در غیاب وزیر نیرو (که در نشستی در خدمت مقام معظم رهبری حضور داشت) به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: همه عزیزان مپنا که از همان ابتدای تاسیس با پروژه ۳۰ توربین گاز وارد این عرصه شدند تا عزیزانی که امروز با مپنا هستند قابل تقدیرند.
وی گفت: برق، هیچ گاه مانعی برای رشد توسعه ملی کشور نبوده و در این میان مپنا و سایر تولیدکنندگان بخش برق عامل رسیدن کشور به رشد اقتصادی محسوب می‌شوند.
وی ادامه داد: ما به شرکت مپنا به شدت مدیونیم، چرا که تامین سالانه حدود ۴ هزار مگاوات برای کشور کار بسیار سختی است که مپنا توانسته این مهم را عملیاتی نماید.
وی افزود: امروز کشور با ۷۱ هزار مگاوات ظرفیت نصب شده با کشورهای همسایه به تبادل برق می‌پردازد و از تنوع بسیار خوبی در حوزه‌های مختف انرژی برق از جمله گازی، سیکل ترکیبی، بادی، خورشیدی، آبی و …برخوردار است.
مدیرعامل توانیر، با اشاره به بند ۱۹ قانون بودجه گفت: در صورت اجرایی شدن این قانون، ۶۶۰۰ مگاوات واحدهای گازی به سیکل ترکیبی تبدیل و راندمان در مرحله اول به ۴۲ درصد و در نهایت به ۴۸ درصد افزایش خواهد یافت.
مهندس حائری، بازدید مقام معظم رهبری از مپنا را نقطه عطف صنعت برق عنوان کرد و افزود: امروز مپنا علاوه بر واحدهای گازی و سیکل ترکیبی، نیروگاه‌های بادی و خورشیدی را هم در برنامه دارد، همچنین برای ماشین‌های هیبریدی دورخیز کرده است.
وی افزود: مپنا به ارتقای توربین‌های گازی نیز پرداخته و بر همین اساس، ارتقاء و تبدیل واحدهای V94.2 به MAP2B و ساخت پره‌های تک کریستال را در برنامه دارد و قدم‌های استفاده از توربین کلاس F را برداشته است.
وی توجه ویژه به علم را مورد توجه قرار داد و گفت: برگزاری کنفرانس نیروگاه‌های حرارتی نیز در همین راستا صورت می‌گیرد.
مدیرعامل توانیر موضوع انرژی‌های نو را در دو مسیر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری قایل ارزیابی دانست و اذعان کرد: ما در دانش تکنولوژی‌های روز دنیا ازطریق دانشگاه و از طریق مپنا به پیشرفتهای خوبی رسیده‌ایم، اما همچنان نیازمند همکاری بیشتری میان دانشگاه و مپنا هستیم.
وی اقتصاد دانش بنیان را تنها تبدیل علم به صنعت ندانست و افزود: صنعت برق کشور به جایی رسیده که بدون کمک دانشگاه نمی‌تواند قدم‌های بیشتری بردارد و اگر می‌خواهیم شاخص مناسبی داشته باشیم، میزان اشتغال و جذب فارغ‌التحصیلان فوق لیسانس و PHD در صنعت را در نظر بگیریم، آن گاه می‌توانیم بگوییم صنعت دانش بینان شکل گرفته‌است.
گزارش تکمیلی و تصاویر این رویداد متعاقبا منتشر خواهد شد.