ضرورت بازبینیِ مدل HSE گروه مپنا در دوران پساتحریم
هشتمین همایش HSE گروه مپنا، با موضوع محوریِ “وضعیت HSE مپنا در دوران پساتحریم”، با حضور مدیرعامل گروه، جمعی از مدیران ارشد، میانی و کارشناسان این حوزه، ششم اسفند در سالن خلیجفارس باغ موزۀ دفاع مقدس برگزار شد و در آن بر ضرورتِ بازبینی مدل فعلی و لزوم شناسایی نحوۀ سازماندهی به استراتژی کلان مپنا در حوزۀ “ایمنی، بهداشت و محیط زیست” در شرایط پساتحریم تأکید شد.
در ابتدا مدیرعامل شرکت احداث و توسعۀ نیروگاههای مپنا (توسعۀ یک) “HSE را ابزاری در خدمت مدیران صنایع به منظور کاهش ریسک و ارزشآفرینی سازمانی جهت اطمینان بیشتر از تحقق چشماندازها” عنوان کرد.
“محمدنبی فرجی” اظهار داشت: پساتحریم موجب ورود شرکتهای بینالمللی به عرصۀ سازمانها و صنایع ایرانی میشود و فضای رقابتی به وجود میآورد که نتیجۀ آن، کلیدی شدن موضوعات HSE در اخذ پروژههای جدید، ورود به بازارهای بینالمللی و لزوم حضور پرقدرت در حوزۀ HSE، امکان ایجاد تغییر در انتظارات کارفرمایان، امکان افزایش پروژههای گروه مپنا در پساتحریم، برداشته شدن تحریمها و امکان دسترسی به تجهیزات و ماشین آلات کیفی تر در حوزه HSE میشود.
وی رویکرد شرکت توسعه یک در حوزۀ HSE را به تفصیل برای حاضران برشمرد و تصریح کرد: شرکت توسعه یک مپنا در حوزه HSE سه تعهد شامل “رعایت قوانین و مقررات ملی، کنترل مخاطرات و کنترل آلایندهها” را دنبال میکند. با برنامهریزیهای صورت گرفته، روند حوادث در پروژههای این شرکت در سال ۹۳ نزولی و روند آموزش پرسنل این شرکت رو به رشد بوده است.
* مدیریت یکپارچه HSE، مانعِ بروز حوادث
مدیر امور HSE شرکت توسعه یک، سخنران دوم هشتمین دورۀ همایش HSE گروه مپنا بود که به موضوع “نقش مشارکت گروههای فنی و اجرایی در پیشبرد HSE” پرداخت و تاکید کرد: نتایج تحقیقات نشان میدهد که گروههای اجرایی، فنی و مهندسی، کنترل کیفی، HSE و نیز داشتن مدیریت یکپارچه و دیدگاه استراتژیک میتواند از بروز حوادث جلوگیری کند.
“عبدالصمد حسنی”، با ارائۀ آمارهایی از توجه شرکتهای پیشرو در آمریکا و اروپا به حوزۀ HSE و در نتیجه کاهش احتمال بروز حوادث پیش از آغاز پروژهها، فرهنگ HSE را موثرترین عامل جهت دستیابی به اهداف سازمان و جلب مشارکت در همۀ سطوح سازمانی عنوان کرد.
در ادامه یکی از کارشناس HSE شرکت مپنا “وضعیت عملکرد HSE گروه مپنا در سال ۱۳۹۳” را برای حاضران تشریح و خاطرنشان کرد: برای پایش HSE در مپنا از شاخصهای عملکردی سهگانه شامل شاخصهای گذشتهنگر، پیشبینی و آیندهنگر بهره گرفته شده است.
“علی کیانفر” گفت: بر اساس نتایج حاصل از پایشهای صورت گرفته، از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ تعداد حوادثی که منجر به عدم حضور همکاران بیش از سه روز در محیط کار بوده، نرخ صعودی داشته، اما شدت حوادث در این سالها کاهش یافته است. همچنین روند کلی حوادث نزولی بوده است.
وی ویژگیها و نقاط قوت و ضعف بخشهای مختلف کسب و کار گروه مپنا را در زمینه HSE تشریح کرد و افزود: بر اساس تحقیقات و بررسیها پایش فرهنگ HSE شامل “تعهد مدیریت، اعتقادات و باورهای پرسنل، درک کلیه کارکنان از ریسک، باور پرسنل به احتمال آسیبدیدگی و شفاف بودن مسئولیت HSE در سطح شرکت گروه مپنا” در سالهای ۹۲ و ۹۳ دارای ریتم کندی بوده است.
* تعهد به HSE عامل موفقیت و توسعۀ فرهنگ ایمنی
مشاور سابق مدیرعامل زیمنس در امور HSE، سخنران مدعو هشتمین همایش HSE گروه مپنا بود که تحت عنوان Progressing your Safety Culture به موضوع “امنیت و فرهنگ ایمنی در شرکتها” پرداخت.
فرانک البراخت Frank Elebracht به طرح این سوال پرداخت که چرا با وجود فعالیتها و تلاشهای قابلتوجه شرکتهایی مانند مپنا برای تقویت استانداردهای HSE، همچنان حوادثی رخ میدهند؟ و ادامه داد: یکی از عناصر اصلی پیادهسازی بهینۀ اصول و مقررات HSE، داشتن فرهنگ ایمنی مناسب است.
مشاور سابق مدیرعامل زیمنس، مشخصات فرهنگ ایمنی را برشمرد و تصریح کرد: هرگاه دادههای مربوطه برای آگاهی تمامی مدیران و پرسنل از عملکرد ایمنی به درستی جمعآوری و تحلیل شود، افراد سازمان بدون نگرانی از سرزنش دیگران، مسائل مربوط به ایمنی را گزارش دهند، مجموعۀ حاضران در سازمان از اشتباهاتشان بیاموزند، سازمان توانایی تغییر زنجیرۀ فرمان را بر حسب شرایط داشته باشد و مجموعۀ سازمان تفاوت رفتارهای مناسب و غیر مناسب را به خوبی تشخیص دهند، “فرهنگ ایمنی” پدید آمده است.
وی خاطرنشان کرد: برای ایجاد فرهنگ ایمنی در سازمانها احتیاج به استراتژی SCAR داریم. این استراتژی در برگیرندۀ پشتیبانی (Support) همکاران و رهبران، تعهد (Commitment) مدیران به HSE به عنوان یکی از اصلیترین فاکتورهای موفقیت توسعه فرهنگ ایمنی، پاسخگویی (Accountability) افراد نسبت به عملکرد خود و تقویت مثبت (Reinforcement) نتایج مطلوب است.
* پساتحریم و ضرورت بازبینی در مدل HSE مپنا
پس از پخش مستند تصویری با عنوان “دوباره هرگز” با موضوع بررسی حادثه پروژۀ نیروگاه شیروان، میان برنامه و پخش فیلم چالشهای HSE گروه مپنا در نیروگاه تولید همزمان برق و آب قشم، پنل “بررسی وضعیت HSE گروه مپنا در دوران پسا تحریم” برگزار شد.
در این بخش، “شهرام محمودی” مدیر امور HSE معاونت سیستمها و کیفیت، به شرح تفصیلی هفت استراتژی از مجموع اولویتهای راهبردی چهاردهگانه گروه مپنا یا initiatives شامل “بینالمللی شدن، برندینگ، کنترل و گزارشگیری یکپارچه عملیاتی و مالی، توسعه کسب و کار، منابع و سرمایه انسانی، مدل حاکمیتی، نظام مدیریت ارتباط با مشتری و مهندسی مجدد فرآیندهای داخلی” پرداخت.
وی تصریح کرد: امروز HSE در مپنا به سمت آیندهای پایدار حرکت میکند و از میان ۵ راه “رقابت، تشریک مساعی، پرهیز، تطبیق و مصالحه” جهت رفع چالشهای HSE” مپنا “تشریک مساعی و تطبیق ” را برگزیده است که بهترین مسیر محسوب میشود.
سپس حاضران در این نشست شامل “خلیل بهبهانی، محمد بهمنپور، ابوطالب نیازی و مجید بهمنی” دیدگاههای خود را در خصوص ارتباط این هفت استراتژی با HSE بیان کردند.
مهندس بهبهانی، مدیرعامل بخش پروژههای سرمایهگذاری گروه، اظهار داشت: شرکتهای بزرگ خارجی عموما EHS را به HSE ترجیح میدهند. شخصا نیز پساتحریم را یک آغاز دوباره برای فضای کسب و کار میدانم و اعتقاد دارم در فضای جدید باید در انتظار “توسعۀ صنعتی و ملی، افزایش اشتغال، اخذ پروژههای بیشتر در خارج از کشور، مشارکت با خارجیها در پروژههای داخلی و خارجی” و در مقابل آن “افزایش حوادث ناشی از کار و اثرات زیستمحیطی و انسانی” باشیم.
وی تاکید کرد: منظور از زبان مشترک INTEGRA، سیستمی شدن است و برای عمومیتر شدن این استراتژی باید مواردی مانند “گزارشگیری، شاخصهای قابل دسترس، یکپارچگی در HSE و …” مورد توجه جدی قرار گیرد.
محمد بهمنپور، مدیرعامل شرکت احداث و توسعه نیروگاههای سیکل ترکیبی مپنا با اشاره به تجربیات مپنا در پروژههای خارجی مانند قرنعالم در عمان، گفت: مدل مدیریت HSE، زمانبندی و ساختاربندی HSE در پروژههای خارج از کشور بسیار اهمیت دارد و به نظر میرسد با ورود شرکتهای خارجی به صنایع ایران در پساتحریم، باید تغییراتی در مدل HSE مپنا لحاظ شود.
مجید بهمنی، مدیرعامل شرکت مهندسی و ساختِ توربین مپنا (توگا) نیز تصریح کرد: با توجه به حضور و ورود شرکتهای معتبر بینالمللی و به منظور توسعۀ حوزههای کسب و کار و حفظ برند گروه مپنا در شرایط پساتحریم، لازم است از این پس به مباحث HSE بیش از پیش بپردازیم. امکانات مپنا نیز در این زمینه در مجموع پاسخگو، خوب و مناسب است. وی تاکید کرد: به نظر میرسد به منظور همگرایی با شرکتهای بینالمللی جهت کاهش آلایندگی، باید بر طراحی و تامین محصولات کیفی همگرا با محیط زیست در شرایط پساتحریم تمرکز کنیم.
ابوطالب نیازی، مدیرعامل شرکت نصب نیرو نیز گفت: به نظر میرسد لازم است با ورود شرکتهای بینالمللی در شرایط جدید، در قراردادهای ما با کارفرمایان و پیمانکاران اصلاحاتی ایجاد و طرح جامع آموزش HSE برای مدیران و همۀ پرسنل مپنا اجرا شود. وی افزود: جهت اخذ پروژه در شرایط پساتحریم باید بتوانیم ریسکهای HSE را کاهش دهیم تا شرکتهای خارجی مجاب شوند با مپنا همکاری کنند
* عدم محدودیت برای رشد شاخصهای بینالمللی HSE در گروه مپنا
سخنران پایانی هشتمین همایش HSE، “معاون برنامهریزی و کنترل راهبردی شرکت مپنا” بود که به نمایندگی از مدیرعامل گروه به بیان میزان اهمیت HSE در مپنا پرداخت.
دکتر “علیرضا یزدیزاده” اظهار داشت: با وجود آنکه استراتژیهای گروه مپنا در زمان تحریمها تدوین شده است، با این حال برنامههای کلیدی چهاردهگانه، توانایی پاسخگویی به نیازهای مپنا در شرایط تحریم و شرایط پساتحریم را دارند.
وی مباحثی مانند “توجه به توسعۀ سبد محصول، ساخت داخل و بینالمللی شدن” را از مضامین استراتژیهای مپنا در دوران تحریمها عنوان کرد و افزود: خوشبختانه استراتژیهای مپنا تطابق خوبی با شرایط جدید کشور در پساتحریم و دیدگاههای دولت دارد.
وی تصریح کرد: امروز بر کسی پوشیده نیست که مشارکت بینالملی، الزاماتی دارد که HSE از اولویتهای آن محسوب میشود. دکتر یزدیزاده با اشاره به توسعۀ حوزههای کسب و کار گروه مپنا از جمله در زمینۀ بهداشت و ICT گفت: با ورود مپنا به این حوزهها باید الزامات HSE در این زمینهها را نیز آموخته و اجرا کنیم.
وی بر لزوم توجه بیشتر به برنامهریزی در حوزههای مربوط به HSE در گروه مپنا تاکید و تصریح کرد: مدیریت ارشد مپنا، بدون تردید همۀ حمایتهای لازم را از توسعۀ کمی و کیفی HSE در مجموعۀ مپنا به عمل میآورد و هیچ محدودیتی در زمینۀ رشد شاخصهای بینالمللی HSE در گروه مپنا وجود ندارد.
در پایان هشتمین همایش HSE گروه مپنا، از برگزیدگان این حوزه در سال ۱۳۹۳ تقدیر شد. یکی از برنامههای جانبی این همایش، برگزاری نمایشگاه عکس و کاریکاتور بود که با استقبال مدعوین مواجه شد. این نمایشگاه با هدف ترویج فرهنگ سازمانی (EVC) گروه مپنا توسط معاونت منابع انسانی برپا شد و ۳۵ نفر از همکاران گروه به عنوان برنده شناخته شده و از آنان قدردانی به عمل آمد.