مهمان مدعو دیدار عمومی کارکنان گروه مپنا در سال جدید، استاد برجستۀ روابط بینالملل در دانشگاه شهید بهشتی بود. وی که پژوهشگر سرشناسی در علوم سیاسی، تاریخ معاصر ایران و توسعه محسوب میشود و نائب رئیس مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه است، به عنوان سخنران ویژۀ این همایش به ارائۀ دیدگاههای خود در زمینۀ “توسعه” و “بینالمللی شدن” پرداخت.
وی با اشاره به مستندات تاریخی متعدد گفت که “بررسیهای مختلف مشخص میسازد که کشورهای توسعهیافته، مبنای توسعه را در داخل کشورشان در نظر گرفتهاند. هیچ کشوری را سراغ نداریم که توسعه پیدا کرده و ثروت ملی خود را افزایش داده باشد، بیآنکه ارتباطات بینالمللیاش گسترش یافته باشد.”
عضو هیأت علمی و استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی گفت: «با اندکی مطالعه دقیق درمییابیم که افراد موفق در علم، هنر، سیاست، اقتصاد، فرهنگ و نظایر آن در جهان عمدتاً کسانی بودهاند که ویژگی مشترک آنها “تمرکز در فکر و پرداختن دقیق به جزئیات” بوده است.»
وی بر لزوم توجه به جزئیات در راه رشد دانش تأکید کرد و افزود: «علم در دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی متمرکز است. اگر در سایتهای عمومی به دنبال کشف علم باشیم، چندان موفق نخواهیم بود و ممکن است افرادی وارد این حیطه شوند که شاید دانش آن را به درستی نداشته باشند.»
* تمرکز بر مسائلِ داخلی و توسعه ارتباطات بینالمللی
دکتر سریعالقلم با تاکید بر اهمیت استقلال کشورها خاطرنشان کرد: «همۀ کشورها علاقهمندند تا استقلال سیاسی و اقتصادی خود را حفظ کنند، اما سوال مهم آن است که آیا ما پدیدۀ استقلال علمی هم داریم یا علم یک پدیدۀ جهانی است؟»
وی “بینالمللی شدن” و “جهانی اندیشیدن” را مبحثی قابل یادگیری و همراه با اثرگذاری و اثرپذیری خواند و بر اهمیت ارتباطات بینالمللی میان کشورها و شرکتها تاکید کرد و گفت: «باید با داشتن تمرکز بر مسائل داخلی، اهمیتِ گسترش ارتباطات بینالمللی را بیش از پیش دریابیم.»
وی خاطرنشان کرد: «برای تولید هواپیمای ایرباس A380، سه میلیارد دلار هزینۀ تحقیق و توسعهای شده و دو هزار و هفتصد طراح از ۳۵ کشور به مدت ۷ سال مشغول به کار بودهاند تا این پروژه را با انسجام و تمرکز به سرانجام رسانند. آیا مهندسان ما توان همکاری در چنین پروژه¬هایی را ندارند؟»
دکتر سریعالقلم تصریح کرد: «امروز در میان ۵۵ کشور مسلمان دنیا ایرانیها در صدر علم و دانش هستند. ایران در میان ۱۰ کشور برتر جهان در زمینۀ تاریخ و ادبیات قرار دارد. من از “بیل گیتس” شنیدهام که هوش ایرانیان به ویژه مهندسان ایرانی ستودنی است. اما این استعداد نیازمند همراهی با تمرکز بر مسائل و شکلدهی به ارتباطات بینالمللی است.»
* تاکید بر ساختار به جای فرد
استاد دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اهمیت ساختارسازی به جای فردمحوری گفت: «بشر در دورۀ تمدنی جدید به ساختارسازی روی آورده است. ساختارسازی و تمرکز بر فکر میتواند مبنای پیشرفت و توسعۀ همهجانبه باشد.»
دکتر سریعالقلم بر لزوم توجه بیش از پیش به بخش خصوصی، ایجاد ثروت، ایجاد ساختار واقعی و شفاف و انسجام تأکید کرد و افزود: «لازم است دیدگاهها و نظرات را نه به صورت شفاهی، بلکه به صورت مستند و بر روی کاغذ ارائه و طبق قوانین و سیستمها عمل کنیم تا به رشد مورد انتظار برسیم. بدانیم که بیان شفاهی و پاسخ به دیگران از طریق بلندگوها، دوری از سیستم و تمرکز بر افراد به جای افکار ما را از توسعه دور خواهد کرد.»
نایب رئیس مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، با یادآوری مشارکت گستردۀ بسیاری از شرکتهای بینالمللی از جمله ۱۲۰ شرکت از کشورهای عربی در اجلاس داووس، گفت: «گروه مپنا نیز با توجه به کیفیت بالای مهندسی و محصولات پیشرفته خود میتواند و میباید در دوران جدید پسابرجام با گسترش ارتباطات بینالمللی به عنوان یک شرکت معتبر در چنین اجلاسهایی حضور یابد و به عرضۀ دستاورهای عظیم خود بپردازد.»