سیاست‌ها و استراتژی مپنا در حوزه سلامت بر چه مبنایی شکل گرفت و نقطه ورود شرکت تبسم (توسعه بهداشت سلامت مپنا) به این حوزه از کجا بود؟

موضوع شکل گیری این شرکت، یعنی تلفیق صنعت و درمان برای اولین بار در کشور اتفاق افتاد، اما این اتفاق پیش از این توسط شرکت‌های اروپایی، آمریکایی، ژاپنی، کره‌ای و… رخ داده بود. به عنوان مثال شرکت زیمنس و شرکت جی.ای. تولیدات صنعتی دیگری داشتند اما بعدا به این حوزه هم ورود کردند و اتفاقا خیلی هم موفق بودند.

همراهی و مشارکت مپنا با وزارت بهداشت پس از آن شروع شد که وزیر وقت بهداشت در سال 1393 در بازدید از گروه مپنا و با مشاهده امکانات و پتانسیل مپنا به عنوان یک غول صنعتی در خاورمیانه به این نتیجه رسید که این شرکتی با چنین پتانسیل‌هایی به تولید تجهیزات پزشکی ورود کند.

همانطور که می‌دانید ورود به حوزه تولید تجهیزات پزشکی الزامات و استانداردهای خودش را دارد و یک شرکت به صرف صنعتی بودن نمی‌تواند به آن ورود کند. در حوزه خودرو یا ژنراتور احتمالا راحت‌تر می‌توان ورود کرد اما در حوزه‌ای که مستقیما با جان مردم سروکار دارد ماجرا از دست صنعتگران خارج می‌‎شود.

بنابراین راه انداختن چنین خط تولیدی باید به نحوی باشد که بتواند گواهینامه‌های خاص خودش را بگیرد. ما ماموریت ویژه‌ای داشتیم، ریل‌گذاری هم به صورت درست انجام شد، اما اینکه در این مسیر چه کسانی باید کمک کنند بسیار مهم است. با وجود چالش‌ها، با مدیریت و راهبری صحیح و هوشمندی، فعالیت‌های توسعه‌ای رو به جلو و  تصمیمات مهمی جهت پیشرفت شرکت اتخاذ شد که نه تنها توقفی در پروژه و فعالیت‌ها ایجاد نشد بلکه زیرساخت‌هایی جهت رشد فعالیت‌های شرکت تبسم طی سال جاری و سال آینده خواهد شد.

در حال حاضر در کنار تجارب ارزشمند و تلاش خود خوشبختانه حمایت وزارت بهداشت را نیز داریم. با توجه به اینکه  تجهیزات تصویربرداری پزشکی در جهان پیشرفت برق‌آسایی دارند، ما باید بتوانیم خود را در مدار ارائه خدمات و تولید نگه داریم و با این پیشرفت‌ها همگام باشیم.   

فکر نمی‌کنید تغییر سیاست‌های کلان حوزه بهداشت‌ به این دلیل بود که در دوره کووید فشار مضاعفی به نظام درمانی کشور وارد شد و مسئولان وقت تصور کردند نمی‌توانند روی ظرفیت تولید شرکت‎های داخلی حساب کنند؟

کووید می‌توانست برای شرکت ما یک فرصت باشد. ما در دوران کووید توانستیم حدود 2 میلیون نفر را با تعرفه دولتی سی‌تی‌اسکن کنیم. دستگاه‌های ما در 35 بیمارستان به صورت شبانه‌روز فعال بودند. ما ماجرا را اینطور می‌دیدیم که مثل دوران جنگ فقط باید به تلاش شبانه‌روزی بدون چشم داشت بپردازیم. دستگاه‌های ما کمترین خواب را در این مدت داشتند و کمک زیادی به وزارت بهداشت کردیم. ستاد ما در تبسم شبانه‌روزی در خدمت بیماران بود و کمربندهای خودمان را محکم بسته بودیم که فقط بدویم و این کار را هم کردیم. فعالیت شرکت در دوره شیوع ویروس کرونا و حتی در دوره واکسیناسیون همکاران و مردم حرکت جهادی و صادقانه در راستای مسئولیت اجتماعی بود.

زیرساختی به نام تله‌ریپورت توسط شرکت تبسم ایجاد شده که می‌تواند داده‌های رادیولوژی را در کشور جابجا کند، کمی درباره این بستر و ظرفیت‌های آن توضیح می‎‌دهید؟

یکی از دستاوردهای شرکت همین تله‌ریپورت است. همانطور که می‌دانید در کشورهای پیشرفته این اتفاق سال‌ها است انجام شده است. ماجرا هم این است که وقتی دسترسی به پزشک متخصص نداریم این بستر می‌تواند داده‌ها را به پزشک متخصص برساند.

ما متوجه شدیم به دلیل کمبود پزشک متخصص در کشور وقتی مشکلی برای بیمار پیش می‌آید داده‌های رادیولوژی بدون مشورت پزشک متخصص مورد استفاده قرار می‌گیرد. فکر کنید مریضی به اتاق عمل رفته و الان دچار درد شکم است، اما پزشک متخصص در نزدیکی یا حتی در استانی که او زندگی می‌کند وجود ندارد. تله رادیولوژی می‌تواند اطلاعات دستگاه را برای پزشک متخصص در هر جای ایران ارسال کند و گزارش پزشک را از درد بیمار دریافت کند.

ما به عنوان وظیفه اجتماعی در جاهایی که اصلا دستگاه وجود نداشته دستگاه نصب کرده‌ایم اما این تصویر حالا باید توسط متخصص تفسیر شود و متخصص در آن شهر نیست. درواقع این بستر پیوست نرم‌افزاری نصب دستگاه در تمام نقاط کشور است.

البته این کار با دستگاه‌های پکس انجام می‌شود. کاری که ما در تله‌مدیسن (tele-medicine) کردیم این بود که با پهنای باند بیشتر سرعت و کیفیت ارسال تصاویر را در همه جای کشور افزایش دهیم و در سرتاسر کشور و مناطقی که با کمبود پزشک مواجه هستیم امکان ارسال تصاویر و تفسیر پزشک را داشته باشیم.

چشم‌انداز آینده شرکت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

امیدواریم مراکز بیشتری را در سراسر کشور تحت پوشش قرار بدهیم. در صحبتی که روز اول با وزارت بهداشت کردیم قرار بر این بود که 142 بیمارستان را تحت پوشش قرار دهیم. نگاه ما هم به همان تعداد است که بتوانیم بیمارستان‌ها را به تولیدات خودمان تجهیز کنیم. این  نکته را هم بگویم که وقتی  قادر به تولید تجهیزات پزشکی باشیم، بهای تمام شده کاهش یافته و در نتیجه هم وزارت بهداشت و هم بیماران با کاهش هزینه‌ها خدمات با بهای کمتر دریافت خواهند نمود و منتفع می شوند.

چشم‌انداز ما این است که سرآمد درمان در کشور خودمان و کشورهای اطراف باشیم.

از نظر فناوری تجهیزات، چنین توانی را در شرکت می‌بینید؟

کاملا. دستگاه سی‌تی‌اسکنی که در حال حاضر تبسم به تولید آن پرداخته است، دستگاهی است که تعداد اسلایس آن بالاتر از 16 است. در حالیکه دستگاه  16 اسلایس بیس کشورهای جهانی است، ما روی تولید دستگاه  32 اسلایس کار می‌کنیم.  همچنین شرکت در حال بررسی تولید دستگاه ام آر آی بدون هلیوم است که فناوری روز اروپا است. ما فناوری 5 سال پیش اروپا را بازسازی نمی‌کنیم و این همان دستاورد مهم مپنا است.

ما در دوره شیوع ویروس کرونا در کشور با همکاری و مشارکت شرکت بویلر اقدام به تولید دستگاه اکسیژن‌ساز بیمارستانی کانتینری نمودیم. لذا با وجود اینکه این اقدام تنها در راستای کمک به حال جامعه بیماران کشور بود و منافع مالی در اولویت این شرکت نبود، با توجه به درخواست وزارت بهداشت از گروه مپنا جهت مساعدت و تولید، با موانع و قوانین اداری دشوار جهت در اختیار گذاشتن دستگاه‌ها در مراکز درمانی مواجه شدیم و حمایت مناسبی از سمت سازمان‌های ذیربط نیز انجام نپذیرفت.

ساخت اکسیژن‌ساز با تاخیر انجام شد یا درست سر وقت آن را تحویل دادید؟

مقداری تاخیر داشت، چون برخی از قطعات آن باید از خارج وارد می‌شد و چالش هایی که شرکت به علت فرایند اخذ مجوزات، بروکراسی‌های اداری طولانی‌مدت و عدم حمایت در امکان ارائه دستگاه با سرعت بیشتر به مراکز درمانی داشت باعث ایجاد تاخیر در برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده گردید.

علی‌رغم این تاخیر، از اهمیت موضوع تولید دستگاه اکسیژن‌ساز در اوج بحران ویروس کرونا و تلاش‌های شبانه‌روزی کم نخواهد شد.